Kişinin ruhsal ve bedensel varlığını sarsan, inciten, yaralayan her türlü olaya travma denir. Kişi için ağır stres yaratabilecek kazalar, doğal afetler, yangın, soygun, tecavüz, işkence gibi çeşitli olaylar sonrasında da görülebildiği gözlenmiştir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Ne Zaman Ortaya çıkar?

Travmatik bir süreç sonrası birçok insan problemler yaşayabilir; bazı kişiler bu problemlerin üstesinden gelirken, bir kısmı ise bu travmatik olaydan uzun süreyle etkilenir. Kişinin başından geçen olayların yarattığı stres onun dayanabilme gücünü aştığında ruhsal travma yaşantısı ortaya çıkar. Dolayısıyla bir olayın travmatik etki yaratıp yaratmaması travmanın niteliği kadar, kişinin baş etme gücüne ve olayı nasıl algıladığına da bağlıdır. Stres kaynağı ile karşılaştıktan sonra birkaç gün içinde başlayıp bir ay içinde azalarak belirtiler geçiyorsa buna akut stres bozukluğu, travmatik olaydan birkaç hafta ya da birkaç ay sonra ortaya çıkıyorsa post travmatik stres bozukluğu denir.

Travma Sonrası Stres Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Yaşanan travmatik bir olay sonrasında stres tepkilerinin ortaya çıkması anormal duruma verilen normal tepkiler olarak tanımlanır. Ancak bu tepkilerin süreklilik kazanması ve kişinin işlevselliğini bozması durumunda hastalık ortaya çıkmaktadır.
· Kişi, travmatik olayla ilgili anıları rahatsız edici biçimde sık sık hatırlar.
· Olayı hatırlatan etkenler karşısında yoğun psikolojik sıkıntı duyar.
· Travmayla ilgili konuşmaktan, travmayla ilişkili mekanlara gitmekten, travmayı hatırlatan uyaranlardan kaçınır.
· Daha önceden önemli görülen etkinliklere ve/veya insan ilişkilerine ilgi azalmıştır.
· Yabancılaşma hissi tarifler.
· Gelecek duygusunu yitirmiştir.
· Bu nedenlerle artmış uyarılmışlık hali içindedir.
· Uyku problemleri,
· Çabuk sinirlenme,
· Öfke kontrol zorluğu,
· Aşırı irkilme tepkileri yaşar.

Posttravmatik (Travma Sonrası) Stres Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Kişiyi süreç ve tedavinin seyri hakkında bilgilendirmek ve kişisel psikolojik ihtiyaçlarına göre farklı yaklaşımlar kullanmak gereklidir.

· Çoğu zaman ilaç tedavisi ve psikoterapi birlikte yürütülür.
· Uyku sorunları, yoğun kaygı, bunaltı ve depresif durumlarda antidepresan vb. ilaç tedavisi eklenebilir.
· Sosyal destek sistemlerinin arttırılması,
· Grup terapileri ile debriefing dediğimiz travmatik olayla ilgili tüm yasantıyı anlattırma yardımcı olur.
· Gevşeme gibi anksiyeteyle başa çıkma teknikleri fayda sağlar.
· Psikoterapötik tedaviler arasında etkili olduğu gösterilen tedavi türü olarak bilişsel-davranışçı terapiler ve
EMDR (eye movement desensitization and reprocessing) yaklaşımı denenebilir. EMDR, bilişsel davranışçı terapide uygulanan bir yöntemdir. Göz hareketleri ile beynin her iki yarımküresinin uyarılması ve başvuran kişiyi rahatsız eden bellek ve duygulara yoğunlaşmayı amaçlar.